Akşam Gazetesi

AĞAÇTAN KÂĞIT YAPILIYOR Neden kâğıttan ağaç yapılmasın?

Hiç dikkatinizi çekti mi? Düğün davetiyesinde, kıyafet etiketinde, kitap ayracında, bardakaltlıklarında toprak yerine geçen, içinde yeşermeyi bekleyen tohumların olduğu kâğıtlar kullanılıyor artık. Dönüşümün başrol oynadığı bir trend hikâyesinin peşine düştük…

TÜRKAN YILMAZER / turkan.yilmazer@aksam.com.tr

Hatırlarsınız, okul çağlarımızda pamuk içinde fasulye yapmayı öğretirlerdi… İşte biraz onun gibi bir şey bu kâğıttan tohumlar da… Ama bu defa ‘öğreti’, deney sınıflarında değil, hayatın her yerinde karşımıza çıkıyor. Çeşitli boy ve şekillerde kâğıtların içine sıkıştırılmış küçük tohumları suluyorsunuz ve toprakta yetiştiğinden çok daha hızlı bir biçimde canlanmalarına şahit oluyorsunuz…

ABD ve Kanada doğumlu olan bu icat, Türkiye’de çok sevildi ve hızla yaygınlaşmaya başladı. İnsanların normalde gidip bir yerden almaya ve yetiştirmeye üşendiği tohumlar, fonksiyonel ve estetik bir hale bürününce trend akımları arasında başrolü de hak etmiş oldu.
Bu geri dönüşümün estetikle buluştuğu halini beğenen büyük markalar; Coca Cola, Efes Pilsen, Vodafone, Panço, Yeditepe Üniversitesi, Holiday Inn, Medicana kullandıkları ve tüketiciyle buluşturdukları ürünlerin içine soktular bile. Türkiye’de bu dönüşüm işinin geleceğini gören ve bu saydığımız markalara kâğıt tohumlar sağlayan Doğa Kâğıt’ın yöneticisi Ufuk Kansu’dan da konu hakkında detaylı bilgi aldık.

EVDE DE YAPABİLİRSİNİZ
Meselenin özünü kabataslak ‘ev tarifi’ gibi anlatırsak her şey çok daha anlaşılır olacak. Atık kâğıtlarınızı bir araya getiriyorsunuz ve ıslatarak hamura çeviriyorsunuz ve o hamurun içine bir veya birden farklı bitkinin tohumlarını yerleştirerek hamuru yufka misali açarak inceltiyorsunuz; sonra kurumaya bırakıyorsunuz. Ardından düzenli olarak su püskürterek sularsanız dört hafta içinde bitkileriniz filizlenmeye başlıyor. Dilerseniz kâğıtta tutmaya ve orada sulamaya devam edebilir, dilerseniz toprağa yerleştirebilirsiniz.
Ufuk Kansu, bu konuya ek olarak; çok hassas, yetiştirilmesi meşakkatli tohumlar tercih edilmemesi gerektiğini söylüyor. Kır çiçekleri ve mavi ladin ağacı bu yönteme uygun tohumların başında geliyor. Kâğıttan ağaç yapmak gayet ironik ve aynı zamanda heyecanlı değil mi?

KİŞİSELDEN KURUMSALA 
Estetikle geri dönüşümün bir araya geldiği bu zarif buluş, kurumsal yapıların çok ilgisini çekmiş olacak ki, davetiyeler, tebrik kartları, bebek partileri davetiyeleri ve küçük not defteri kapakları gibi sayısız ürün ticari ve promosyon pazarına girdi. Kansu da bu pazarı genişletmek ve geri dönüşümü hayatın her alanına sokmak isteyen öncülerden biri. Bu kâğıt tohumları rengârenk ve şekilden şekle sokarak geri dönüşüme kazandırmak ve cazip hale getirmek niyetinde… Bu ürünlerin farkına varan insanların evinde atık kâğıtları değerlendirmeye başladığını söylüyor.

KÂĞITLARDA KİMYASAL YOK 
Ufuk Kansu’nun anlattığına göre ürettiği kâğıtların iki özelliği var. Birincisi geri dönüştürme özelliğinin olması diğeriyse atık olmayan kağıtların Orman Yönetim Konseri Koruma Zinciri (FCS) sertifikası olma zorunluluğu. Kâğıt üreticileri bu FCS sertifikasıyla kâğıt ürettiklerinde sertifikanın zorunlu tuttuğu kriterlere göre hareket ediyor yani üretim sırasında kimyasal katkı maddeleri kullanmıyor. Kansu’nun atık olmayan kâğıt üretecekleri zaman en ilkel yöntemlerle ürettiklerinden bahsediyor. Bir nevi tohumun toprağında kimyasal olmamış oluyor.

DÜNYA YEŞİLE DÖNSÜN
Dünya şu an geri dönüşüm yöntemlerini pratikleştirerek gündelik yaşamın içine sokmak için yeni stratejiler deniyor. Amaç, ağaç tüketimini minimum seviyede tutarak geri dönüşümü güçlendirmek. Mobilya üretiminden sonra ağaç tüketimini hızlandıran ürün, kâğıt. Yakıt bile kâğıttan sonra geliyor. Araştırmalar dünyanın kâğıt tüketiminin yarısını geri kazanabilirse 8 milyon hektarlık yeşil alanı doğal olarak kazanmış da oluyor. Bu bilgilerle konuya bakınca, kâğıt tohumlar bir ‘namus temizleme’ operasyonu olarak görülebilir. Rahatlıkla buruşturup attığımız kâğıtlar hakkında bir kez daha düşünmemiz gerek…

OKULLAR DA BAŞLADI
Bu uygulamanın örnekleri okullarda da başladı. İlk uygulamayı Kâğıthane Belediyesi üstlendi ve ‘Kâğıttan Ağaç’ projesiyle öğrencilere atık kumaş ve kâğıt hamurundan ağaç üretilebileceği öğretildi. Bu çalışma kapsamında şimdiye kadar 100 bin mazı çamı öğrencilere ve çevre esnafa dağıtıldı.

Akşam Gazetesi Cumartesi eki, 9 Şubat 2013